بۆچی ناتوانرێت چارەسەری بنەڕەتی قەیرانی موچە بكرێت؟

قەیرانەكە لە كوێدایە لە هەولێرە یان لە بەغداد؟

گرنگی ناڕەزایەتی و مانگرتنی بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەكان چین؟

دواكەوتن و نەدانی موچە، لێبڕینی زۆرەملێ‌، پاشەكەوتی زۆرەملێ‌، هەمو ئەوانە چیرۆكی دور و درێژی زیاتر لە دە ساڵی گیرفانی موچەخۆرانی هەرێم پێكدەهێنن.

هەمولایەك دەزانین موچە مافێكە بە یاسا پاڵپشتكراوە، بەڵام لەماوەی دە ساڵی ڕابردودا هەر جارەی بە بیانویەك ئەم مافە پێشێڵكراوە. بیانوەكان هەرچییەك بوبن بەوەی ئەمڕۆكەش، حكومەتی هەرێم ناتوانێت خۆی لەبەرپرسیارەتی بدزێتەوە، ئەگەر بشمانەوێت لە ڕیشەی پرسی موچە تێبگەین، ناتوانین لەدەرەوەی بەردەوامی و لێكەوتەكانی ( قەیرانی گشتگیر)ی بەڕێوەبردن لە هەرێمی كوردستان لێی تێبگەین.

كاتێك ژێرخانێكی ئابوری فرەچەشن دروستناكەیت، كاتێك ئابورییەكەت لە سەروی سەدا نەوەت و پێنجەوە ئابورییەكی بەرخۆر دەبێت، كاتێك بەبێ‌ پلان خەڵك دادەمەزرێنیت و حكومەت وەك حەوشەی پشتەوەی لق و مەڵبەندەكان پڕدەكەیت لە لایەنگرانی زۆرەملێی حزب، كاتێك كەرتی نەوت و گومرگەكان شەفاف نابێت، كاتێك لەبەر ململانێی تەسكی حزبی و بنەماڵەیی ناتوانیت تێگەیشتنێكی هاوبەشی نیشتمانی و كوردستانیت لەبارەی چۆنییەتی مامەڵەكردن لەگەڵ بەغدا هەبێت، كە بە بەردوامی لە كەمیندایە بۆ لاوازتركردنی هەرێمی كوردستان، كاتێكیش دەردەكەوێت خەزینەی دو حزبەكە دەوڵەمەندتر و پڕداهاتترن لە خەزینەی حكومەت!  خەڵك حەقی خۆیەتی پێتان بڵێت ئێوە بەرپرساری سەركین لەم دۆخەی دروستتانكردوە وەك ئەنجامی سیاسەتی زیاتر لە سێ‌ دەیەی ڕابردوتان.

لەوەش ترسناكتر، سەرەڕای ئەم دۆخەی دروستیانكردوە، رۆژانەش لە رێگای تۆڕێك لە میدیا و رۆژنامەنوس، كە بە پارەی خەڵك بەڕێوەدەچێت خەریكی دروستكردنی هۆشیارییەكی ساختەن بۆ بەلاڕێدابردنی ڕیشەی پرسی موچەی موچەخۆران، بەبێ‌ ئەوەی هیچ چارەسەرێكی سیاسی و زانستی پێشكەش بكەن؟

دوایین هەواڵ لەبارەی موچەوە ئەوەیە، پەرلەمانی عێراق رۆژی 2ـی شوباتی 2025، یەكەم هەمواری یاسای بودجەی سێ ساڵی عێراقی پەسەندكرد، هەموارەكە تایبەت بە بەرهەمهێنان، گواستنەوە و ڕادەستكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان، كە 16 دۆلاری وەكو تێچوی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی بەرمیلێك نەوت دیاریكردوە، تاوەكو ئەو كاتەی لایەنێكی راوێژكاریی نێودەوڵەتی، نرخێكی خەمڵێندراو دیاری دەكات، دەبێت هەرێمی كوردستان رۆژانە 400 هەزار بەرمیل نەوت رادەستبكات لەگەڵ چەند میكانیزمێكی تر و وردەكاری تر لەبارەی شایستە داراییەكانی هەرێمی كوردستان.


هەر زو لەدوای ئەم هەموارە لە چوارچێوەی پەیام و كاردانەوەیەكی ناڕاستەوخۆ بۆ مانگرتوان و خۆپیشاندەران، لێدوانی بەرپرسانی هەرێم وەك مژدانەیەك و پیرۆزبایی و دەستخۆشیان لە خۆیان و لە تیمەكانیان، بو بە هەواڵی بەپەلەی میدیاكان، وەك ئەوەی هەنگوینیان لەدار بۆ هاوڵاتییانی هەرێم دۆزیبێتەوە.

ئەزمونەكان و ئاماژە زۆرەكان پێماندەڵێن: لە لایەك حكومەتی بەناو فیدراڵی عێراق هیچ ئیرادەیەكی سیاسی تێدانییە بۆ پێدانی شایستە داراییەكانی هەرێمی كوردستان بەبێ‌ لاوازتركردنمان، لەلاكەی تریش بەرپرسانی هەرێم و ئەم عەقڵییەتە سیاسییەی لەماوەی ئەزمونی هەرێمی كوردستان باڵا دەستە، لەوە خراپترە بتوانێت چارەسەری كێشە و قەیرانە یەك لە دوای یەكەكانی هەرێم بكات، هەر ئەوەشە وادەكات بە ڕەشبینییەوە تەماشای چارەسەری بنەڕەتی قەیرانی موچە لەناو تابلۆی قەیرانی گشتگیری هەرێمی كوردستان و عەقڵییەتی باڵادەستی (ناوەندێتی ڕەها)ی بەغدا بكەین.


لەم بارودۆخەدا، ئەم بزوتنەوە كۆمەڵایەتییەی دروست بوە كە هەر جارەی بەشێوەی خۆپیشاندان یان مانگرتن هتد ...  خۆی مانیفێست دەكات پێویستی بە پاڵپشتی و پێشكەشكردنی بەرنامەیەكی ڕونە بۆ ئەوەی بتوانێت كاریگەری دروست بكاتن بۆ بەدیهێنانی گۆڕانكاری و دەربازكردنی هەرێمی كوردستان لە قەیرانی بەرێوەبردن و حوكومداری.