کوردستانی عێراق، دوای هەمو هەڵبژاردنێکی پەرلەمانی، نەخشەی سیاسی شایەتحاڵی گۆڕانکارییەکانە کە پەیوەستە بە هاوسەنگی هێز لە نێوان لایەنە گەورە و بچوکەکاندا، ئەگەر حزبە دەسەڵاتدارەکان وەک (پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتی نیشتمانی کوردستان) زۆرینەی کورسییەکان بەدەستبهێنن، ئەوە توانای پێکهێنانی حکومەت و کۆنترۆڵکردنی سیاسەتی گشتییان پێدەبەخشێت، بەڵام هێشتا پارتە بچوک و ئۆپۆزسیۆنەکان رۆڵێکی گرنگیان هەیە کە دەتوانن بە شێوازی جیاواز دەربکەون.


رۆڵی حزبە بچوکەکان و ئۆپۆزسیۆن

یەكەم:چاودێریکردنی حکومەت: لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان ڕۆڵێکی چارەنوسساز دەگێڕن لە چاودێریکردنی ئەدای حکومەت و تیشک خستنە سەر گەندەڵی و پێداچونەوە بە سیاسەتەکانی حکومەت لە ڕێگەی پەرلەمانەوە.

‎دوەم: پاڵنانی چاکسازی: ئەگەر دەسەڵات هاوبەشیشیان نەبێت، لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان دەتوانن لە ڕێگەی فشاری گشتی یان سیاسییەوە کاریگەری لەسەر بڕیارەکان بکەن بۆ بەدیهێنانی هەندێک چاکسازی، بەتایبەتی لە پرسە کۆمەڵایەتی و ئابورییەکاندا.

‎سێیەم: دەنگدان بە توێژە پەراوێزخراوەکان: زۆرجار پارتە بچوکەکان نوێنەرایەتی گروپ یان پرسگەلێکی دیاریکراو دەکەن کە لایەنە گەورەکان سەرنجیان لەسەر نییە، وەک کەمینەکان یان توێژە کۆمەڵایەتییە لاوازەکان.


‎ئەگەری هاوپەیمانی لە بلۆکێکی پەرلەمانیدا:

‎ئەگەری واقیعی هەیە بۆ ئەوەی لایەنە بچوک و ئۆپۆزسیۆنەکان هاوپەیمان بن بۆ پێکهێنانی بلۆکێکی پەرلەمانی بەهێز، ئەم جۆرە هاوپەیمانییە ڕەنگە پێویست بێت بۆ گەیشتن بە چەند ئامانجێك.

یەكەم: بەرزبونەوەی دەسەڵاتی گفتوگۆ: هاوپەیمانی دەنگێکی بەهێزتر دەدات بە لایەنە بچوکەکان لە پەرلەمان، دەتوانن ئەمە بەکاربهێنن بۆ هاوپەیمانی لەگەڵ لایەنەکانی تر بۆ دەرکردنی یاسا یان کاریگەری لەسەر سیاسەت.

دوەم: دروستکردنی هاوسەنگی سیاسی: ئەگەر لایەنە ئۆپۆزسیۆنەکان بەهێز بن، لەوانەیە بلۆکێکی هاوتەریب پێکبهێنن بۆ ڕوبەڕوبونەوەی لایەنە دەسەڵاتدارەکان یان کاریگەری لەسەر بڕیارەکانی حکومەت، بەتایبەتی ئەگەر جیاوازی لە تێڕوانین لەنێوان لایەنە گەورەکاندا هەبێت.

سێیەم: ناچارکردنی حکومەت بۆ هاوکاری: ئەگەر حکومەت پێویستی بە پاڵپشتی پەرلەمانی هەبێت بۆ تێپەڕاندنی هەندێک سیاسەت، ڕەنگە پەنا بۆ دانوستان لەگەڵ ئەم بلۆکە ئۆپۆزسیۆنە یان لایەنە بچوکەکان ببات بۆ دەستەبەرکردنی پشتیوانییەکانیان.

‎هاوپەیمانی لە کوردستانی عێراق شتێکی نوێ نییە، بەڵام سەرکەوتنیان بەندە بە نزیکیی بەرنامە سیاسییەکانی ئەو لایەنانە و توانای هاوکاریکردنیان بۆ گەیشتن بە ئامانجە هاوبەشەکان.