قوڕگ گرتنی میللەت


حکومەتی هەرێم لەماوەی دەساڵی ڕابردوودا، قوڕگی میللەتی گرتوە، بە چەندین ڕێگە، هەموو ڕێگاکانی بۆ بەرژەوەندی حیزبی و بەرپرسە دەستڕۆیشتوەکانی ناو حیزب بووە، لە هەموو دونیا حیزب کاردەکات بۆ ئەوەی حکومەت بگرێتە دەست بۆ ئەوەی خزمەتی خەڵکی پێبکات، لێرە حکومەت لەماوەی زیارتر لە سی ساڵی ڕابردوو بۆتە بارمتەی دەستی حیزب و دەست ڕۆیشتوانی ناوحیزب، ئەوانیش بە ئارەزووی خۆیان بەناوی خەبات و تێکۆشان و ماندوێتی شاخ، کەوتونە مەلازات و خۆشیەکان لەحیسابی خەڵک، بەئارەزووی خۆیان دەچەوسێنەوە، دەساڵە باناوی ئابوری سەربەخۆوە پەیوەندیان لەگەڵ بەغدا تێکدا، هەموو خەڵک باشدەزانێ کە چۆن بەم ناوە دەستیان خستۆتە قوڕگی میللەت و تالێواری خنکان میللەتیان بردووە. 

دەستخستنە قوڕگی میللەت دەریخست کە ئەم دەسەڵاتە توانای خزمەتکردنی نەماوە، توانای نەماوە ببێتە فریا ڕەسی ئەم خەڵکە، لەکاتێکدا حکومەتی عێراقی ناچارکراوە مووچەی فەرمانبەران دابین بکات، کەچی حکومەتی هەرێم لەپێناوی خواستەکانی خۆیدا بۆ زیاتر قوڕگ گرتنی خەڵک ئامادە نییە خواستەکانی بەغدا جێ بەجێبکات، ئەوەما پێدەڵێت کەحکومەتی هەرێم لە دەساڵی ڕابردوو تواناشی هەبووبێت لەپێناوی برسی کردن و داتەپینی خواستی خەڵک نیوە مووچە و لێبڕین و پاشەکەوتی سەپاندووە. 

لەئێستاشدا لەپێناوی مانەوەی هەمان خواست ئامادەنیە خواست و داواکاریەکانی لیستی مووچەی فەرمانبەران چارە بکات، بەڵکو هەرمانگەو بەبەهانەیەک ڕێگە لەهاتنی مووچەی خەڵک دەگرێت، ئەوە خۆی لە دوومانگ دەدات، حکومەتی هەرێم لیستی مووچەی ناردووە، بەڵام هێشتا بەهۆی کەم و کوڕیەکانیەوە ئامادەنییە مووچە بنێرت. ئەمە ناڕێکی و بێ بەرنامەی حکومەتی هەرێم بۆ باشکردنی خەڵک دەردەخات. 

بەڵام لەماوەی دەساڵی ڕابردوودا حکومەتی هەرێم بەبێ گەڕانەوە بۆ حکومەت سەدان جۆر باجی زیاد کردووە، کەچی بەشێوەی ڕێک و پێک جێبەجێیان دەکات، بەجوانی قوڕقوڕاگەی خەڵکی پێگرتون. ئەمانە نەک نەیانتوانیوە حکومەتێکی شەفاف و دامەزراوەیی دروست بکەن بەڵکو بەردەوام لە بەردەم خەڵکدا، بەسیناریۆی جیاواز جیاواز ڕۆژگار بەڕێدەکەن.

لەگەڵ هەموو ئەمانەشدا ئۆپۆزسیۆنێکی تەمەبڵمان هەیە، حەزی لێیە ئامادەیی هەبێت لەهەمووشتێکدا کەخەڵک دەیەوێت بیکات، بەڵام خۆی ترسنۆکانە دانیشتوە بەدیار قوڕگکردنی میللەت لەلایەن دەسەڵاتەوە، ئۆپۆزسیۆنێکە دەیەوێت دڵی خەڵک بەشتی لاوەکی بۆخۆی ڕابکێشێت، بەڵام ئامادەنییە دژی دەسەڵات نوێنەرایەتی خواستەکانی خەڵک بکات، دەیەوێت ئامادەبێت لەناوخەڵکدا کە خواستەکانی ئاڕاستەی دەسەڵات دەکات، بەبێ ئەوەی ئەم ئۆپۆزسیۆنە تەمەبەڵ و ترسنۆکە نوێنەرایەتیان بکات. بۆیە ئەم جۆرە لە ئۆپۆزسیۆنە بەدڵی دەسەڵاتە چونکە نە ئامادەیە خەونەکانی تێکبشکێنێ و نە لەخەوی قوڵیش ڕای بچڵەکێنێ. ئیدی ئەم دەسەڵاتە دڵخۆشە بە بینینی ئەم ئۆپۆزسیۆنە. 

هەشیانە لەبری نوێنەرایەتی بۆسەر شەقام بەئیعازی دەسەڵات تانکەری ئاو لەپێناوی هەبوونی کورسی لەپەرلەمان ئاو دابەشدەکات و کەلێن و چاڵ پڕدەکاتەوە، لەژێر پەردە کاری دەسەڵات دەکات، لەکاتێکدا لەهەموو دونیا ئۆپۆزسیۆن کاری داپۆشینی هەڵەو کەم و کوڕی و چاونوقاندن نییە لەدەسەڵات لە ئاست خنکاندای خەڵک بەقەیرانەکان، بەڵکو کاری ئەو گەورە کردنی شتەبچوکەکان و ڕووخاندنی حکومەتە لەسەر ئەم جۆرە لە قەیرانە گەورەکان.
بێدەنگی ئەم جۆرە لە ئۆپۆزسیۆن زۆر سامناک و مەترسیدارە کە بەبەرچاویەوە دەست نراوە بە قوڕگی میللەتێکدا، لەکاتێکدا پێدەچێت بەشە بوجەی خۆی لەژیانی ئەم گەیلەیان پێباشتربێت. 

جۆرێکیتر لەلیست درووست کراون لە پێناوی پەرتکردنی دەنگی ناڕازی خەڵک، بۆ ئەوەی ئەم دەسەڵاتە بەشێوەیەکی پتەو بمێنێتەوە، ئەم دەسەڵاتە زیرەکانە بەپارەی ئەم میللەتە لیست درووست دەکات و بۆخۆشیان لەەر ئاستی حیزبی دژایەتی خۆیان درێژە پێداوە، بۆ ئەەی پیشانی بدەن کە زۆر دژی یەکترین، ئەم دەسەڵاتە لەبری خۆشەویستی ڕق و کینەی زۆری لەکۆمەڵگەدا دروست کردووە، ئەوەش بۆتە هۆی دەستنان لە قوڕعی میللەت، ئەوەش خواستێکە لەمێژە هەیە، چونکە هەرچی شتی بەنرخ هەبوو لەخەڵکی ستاند و شتی بێنرخیشی خستە دەستی خەڵک، دواجاریش هەربەوشتە خەڵکی دەخنکێنێتەوە. 

ئەوەیە ڕۆژگاری حیزب و لیستەکانی کوردی بە ئۆپۆزسیۆن و دەسەڵاتەوە کەبەهەموویان نەیانتوانیوە ئەم قەیرانەی سەرخەڵک تێپەڕێنن، داوای لێبوردن لەخەڵک بکەن لەئاستی ئەم هەموو ناخۆشیەی بەسەر ئەم گەلەیاندا هێناوە، هێندە بەتوندی دەستیان لە قوڕگی ناوە وزەیان تێدا نەهێشتوە، سەرەڕای هەموو ئەمانەش کەدرۆ لەگەڵ خەڵکەکەیان دەکەن، بەردەوامیش لەگەڵ بەغدا درۆدەکەن، وادەزانن بەغدا بەو ئاسانییە وازدێنێت، بەڵکو بەغدا پێدەچێت دەست لەقوڕگی ئەم دەسەڵاتدارنە بنێ مەگەر بە خنکاندن وازیان لێبێنێ ئەگەر کۆتایی پێنەهێنن بەو قوڕگ گرتنەی میللەت
ئامانج هەرتەلی 
٢٤ی ٨ ی ٢٠٢٤

179 جار خوێندراوەتەوە