سەدەیەکە خەباتی کوردایەتی بۆ رزگاری گەلەکەم چەندین شۆڕشی لە هەر چوار پارچەی کوردستاندا بەخۆیەوە بینیوە، لەم پێناوەشدا تاوەکو ئەمڕۆ گەلەکەمان خوێندەڕێژێت بۆ سەرکەوتن و ئازادی، بەڵام لە باشوری کوردستان 30 ساڵ زیاترە ئازاد بوە، بەڵام پڕۆسەی دیموکراسی و دەستاودەستی دەسەڵاتی تێدا روی نەداوە، بەڵکو هێشتا حوکمڕانی بەعەقڵیەتی خێڵ و بەچاو سورکردنەوە درێژەی هەیە.

دوای 33 ساڵ لە حوکمڕانی و شەڕی ناوخۆ، دوای 33 ساڵ لە چاوەڕوانی خەڵک بۆ ئازادی و داپەروەری و یەکسانی لە ئەرک و مافدا، بەڵام هێشتا ململانێی حیزبایەتی لەم هەرێمە بۆنی شەڕی ناوخۆی لێدێت، چونکە هێز لێرە لە خزمەتی حیزبە و بۆ بەرژەوەندی تاکەکەسی کار دەکات، نەوەک هێزێکی یەکگرتوی نەتەوە و و نیشتمان بێت و لە ململانێکاندا بێ لایەن بێت، لەهەر زۆنەی بەڕەنگی ئەو زۆنە دەبێت خۆی نمایش بکات، لە پێناوی نیشتمانێکی بەهێز  و هێزێکی یەکگرتو پێویستە دەنگ بدەین.

30 زیاترە بەرپرسانی ئەم هەرێمە و کۆمپانیاکانی حیزبەکانی دەسەڵات خەریکی بازرگانین، لەبری ئەوەی ئەم کارە بۆ بازرگانەکان لێبگەڕێن و نیشتمانێکی ئاوەدان و پڕ لە کەلوپەلی باش و هەرزان و جۆری پلە باش بهێنرێتە کوردستان و لەژێر چاودێری وردی حکومەتدا بێت، پیشەی بازرگانیشیان قۆرغ کردوە و هاتون هەرچی کەلوپەلی خراپە دەیهێنن و هەرچی خۆراک و دەرمانی بەسەرچو هەیە دەیهێننە کوردستان و هاونیشتمانی رەسەنی پێ توشی دەرد و نەخۆشی دەکەن، لەپێناوی بەدەست هێنانی سامانی زۆر، هەژارکردنی خەڵکی کوردستان، بەم خراپیەی هێشتا بەنرخێکی زۆر گران دەیخەنە بازاڕەوە و بەوەش پێشبڕکێی بازرگانانی پەکخستوە لە پێناو هێنانی باشترین جۆری خۆراک و دەرمان و کەلوپەلەکانی تر.


خاڵێکی تر کە پێویستە خەڵکی کوردستان بیر لەوە بکاتەوە روبکاتە سەر سندوقی دەنگدان ئەوەیە، نەوت لەخاکی خۆمان بەرهەم دێت و پاڵاوگەی گەورەی تێدایە لەوەشدا حیزب و بەرپرسانی دەسەڵات دەستیان بەسەردا گرتوە، لەپێناوی خزمەتکردن بە خۆیان ئامادەن بەنرخێکی زۆر گران بەهاونیشتمانی بفرۆشنەوە، لەکاتێکدا ئەوانە لە بانگەشەی هەڵبژاردندا بیر لەهەمو هەڕەشە و قسەیەکی بێ مانا لەدژی یەکتر دەکەنەوە، بەڵام لە پێناوی هەرزانکردنی نرخی سوتەمەنی بۆ خەڵکی خۆیان ئامادەنین بیر لەوە بکەنەوە، ئاخر هاونیشتمانی کاتێک بەرمیلێک نەوت بە سەرووی (100) هەزاری پێ دەفرۆشی و لیترێک بەنزینی بەسەروی (1000) لە بەنزینخانە پێدەدەیت، هەڕەشەکردنتان لەیەکتری بۆ خزمەتکردنی خەڵک نییە، بەڵکو بۆ گەوجاندنی خەڵکە.

لەپێناوی گەشەی ئابورییان رێگای جۆراوجۆریان گرتۆتەبەر بۆئەوەش بیریان لەوە کردوەتەوە کە کۆمەڵگەی چینایەتی دروست بکەن، بۆ ئەو هەنگاوەش پێویستیان بە سیستمی پەروەردە هەیە، لەپەروەدەشدا قوتابخانەی ئەهلیان دروستکرد بۆ ئەوەی خەڵکی هەژار لەگەڵ خەڵکی دەوڵەمەند لەیەکتری جیابکەنەوە و خزمەتی خۆیانیان پێبکەن و کۆمەڵگە دابەشی سەر دوو چین بکەنەوە، جیاکردنەوە ی خەڵک لە یەکتری کۆمەڵگەیەکی چینایەتی دروست دەکات و بەوەش دادپەروەری و یەکسانی لە کۆمەڵگەدا ناهێڵێت، بۆ ئەوەی کۆمەڵگەیەکی بێ جیاوازیت هەبێت، پێویستت بەوەیە لەڕێگەی دەنگدانەوە ئەم جیاوازیە نەهێڵیت.

نەخۆشخانەی ئەهلیش بوەتە مۆتەکەی گەورەی سەر زۆرینەی کۆمەڵگە، بەرپرسانی کورد نەخۆشخانەی ئەهلیان دروست کردوە، رێگەش لەهاتنی دەرمان لە بەغدادوە دەگرن بۆ نەخۆشخانەکانی حکومی، تاوەکو خۆیان بازرگانی بە دەرمانەوە بکەن، لەولاشەوە نەخۆشخانەی ئەهلییان دامەزراندوە، حکومەتی هەرێمیش بەدیاریەوە دانیشتوە، لەکاتی دەنگدانیشدا ئەم سێکتەرانەیان لەبیر خۆ بردوەتەوە کە سێکتەری گەورەن بۆ خزمەتی گشتی، گشتیان بۆ دەنگدان دەوێت تاوەکو کورسی زیاتر بەدەست بهێنن بۆ ئەوەی زیاتر خزمەت بەخۆیان بکەن، 30 زیاترە خەڵک ئەم نەهامەتیانەی لەبیر بچێتەوە و ئەم دەسەڵاتە بهێڵێتەوە دەبێت چاوەڕوانی چی بین.

نایەمە سەر ئەو شەرمەزاریانەی هەمو رۆژێ  لەگەڵ بەغداد توشیان دەبێت، چونکە خەڵک هەموی دەبینێ چۆن توشی چ شەرمەزاریەک هاتون، بەڵکو پێویستە لەپێناوی ئەو هەمو کوێرەوەری و دەردەسەریەی خەڵک لە ماوەی حوکمی ئەوانە توشی هاتوە، ئەم هەمو نەهامەتیانەی توشی خەڵکیان کردوە، لە بانگەشەکانی هەڵبژاردنیش دوبارەی دەکەنەوە و ئامادەییان تێدایە بۆ جێبەجێکردنی هەموو نەهامەتییەک بۆ خەڵک، دەبێتە هۆکارێک کە خۆیانی پێ بەهێز بکەن. لە پێناوی راگرتنی ئەم هەموو کوێرەوەریە، پێویست ناکات لەماڵەوە دانیشین بەدیاریانەوە، هەروەها ئەو رێگەیەی دەتوانین پێیدا سەرکەوین و  پێیان بوێرین  بەبێ ماندوبون و خوێنڕشتن و بێترس رێگەی دەنگدانە، ئەویش تاکە رێگەی سەرکەوتنە، دانیشتن لە ماڵ و بایکۆتکردنی دەنگدان، رازیبونە بەو کوێرەوەریانە دەیان ساڵە داخی لێدەخۆین، ژیانی هەموانی وێران کردوە، هەمو ئەو هۆکارانە و زیتریش وادەکات بچین دەنگ بدەین.