لە پاش هەرەسی دیواری بەرلین، خۆش باوەڕبووین دونیایەکی دیکە لە ئاسوودەیی و خۆشبەختی و سەقامگیری و مرۆڤدۆستی دێتە کایەوە و خەڵک لە مێژوویەک لە خوێن رشتن دەپارێزێت، وا تێگەیشتین چاپتەرێکی دیکە لە سایەی جیهانگیریدا دێتە کایەوە و پشوو دەدەین.

بەداخەوە، ئەوانەی ئەوسا کە ئەو نوقڵانە سیاسییەیان لێدەدا، هەمان ئەوانەن ئێستا رووداوە سیاسیەکانیان راڤە دەکەن و دەڵێن بێ مەرچ چەک دابنێن، وەک ئەوەی کورد شەرانگێز بوو بێت و کورد داگیرکەر بوو بێت و کورد شکۆی نەتەوەکانی دیکەی شکاندبێت.

چەک هەر لە بڕنەوەوە تاوەکو کلاشنکۆف لەگەڵ شاخ ناسنامەی نەتەوەن، بێ مەرج نابێت دابنرێت و چۆڵ بکرێن.

بە درێژای مێژوو، شاخ، کوردی پاراستووە، ئەوانەی داوای چەک دانان دەکەن بێ ماف، با رووداوەکەی دوێنێی لازەقییەیان لەبەرچاو بێت، سیاسەت لەسەر جووڵەی مێژووی کۆمەڵگە کار دەکات، نەوەک تەفسیری رۆمانسی بۆ سیاسەت، لە دۆخێکی مێژووی دڕندەدا، بەچی بوونت دەپارێزیت؟ دەبێت وریاتربین لە بەراوردە سیاسییە هاوچەرخەکان.

سەیرە بە “قوربانی” بڵێیت شەڕەکانت لە رێی ئینتەرنێتەوە بکە، سەیرە بە قوربانی بڵێیت تۆ خەتاباریت، ئەرێ بۆ ئەو پێشنیارانە بۆ دامەزراوە سەرەکییەکانی دەورووبەر نانێرن.

کە دەوڵەتەکان سەری تفەنگەکانیان ئاراستەی تۆ نەکرد و ژمارەی سوپایان کەم کردووە و لە خاکت، وەک نییەت باشی، چوونە دەرەوە، ئەوسا بیر لە چەکدانان بکەنەوە، کە بۆمباباران بە درۆن نەما و درۆنەکان شکێنران، ئەوسا چەک فرێ دەنە دەریاوە بەڵکو شەپۆلی ئاوی دەریا مێژوویەک لە پەلاماردان و خوێن رشتن بسڕێتەوە. دەبێت نەمانی هەرەشەی سەربازی لە هێزی دەوڵەتەوە ئەو دەستپێشخەرییە سیاسییە بێت کە دڵنییای بە قوربانی بدات لە لانەی خۆی بێتە دەرەوە.

 تکایە واز لە چەواشەکردنی ئەوان بێنن، با خۆیان ئیدارەی خۆیان بدەن، بە تێگەیشتنە کلاسیکییەکانی سیاسەت و رێبازە ئایدیۆلۆژییە دژە بەیەکەکان جەوهەری پرسێکی رەوا مەدۆڕێنن.

جوانترین مێژوو ئەوەیە، خۆت وەک خۆت بەرگری لە گوند و دێهات و شارەکان بکەیت. ئەوان شارەزای دۆخی خۆیانن، ئێوە وا نمایش مەکەن کە لەوان شارەزاترن. ئەوان لایەنی کەم، زمانی تورکی و عەرەبییەکی باش دەزانن تاوەکو دانوستان بکەن. ئەکتەرە سیاسییەکانی نێو مێژووی ئێمە رێبازە سیاسییەکانیان بەوەندەی تێدەگەیشتن دەدایەوە بە کۆمەڵگە. تکایە قسەی زیاتر لەسەر ئاییندە مەکەن، تکایە بێ دەنگبن، ئاییندە نەوەی خۆی هەیە و باشتر ئیدارەی خۆیان دەدەن.

ئەوەی لە ئێستادا دەگوزەرێت،  چاپتەرێکی دیکەیە لە ئالەنگاری سیاسی سەخت رووبەرووی کۆمەڵگەکان دەبێتەوە، هەر دەوڵەتێک بیر لە بەرژەوەندی خۆی دەکاتەوە، هەر سەرۆکێک دێت و دەڵێت وڵاتی من یەکەم جار، تەوژمە ناسیونالیستە پۆپۆلیستەکان بەردەوام لە گەشەسەندان، هەموو تەوژمە سیاسییەکان بەیەک سۆفتوێر ئیدارە دەدرێن. هەموو بەرەکان، لەگەشەی توندرەویی سیاسییدان و بیرمەندەکانی ئێمەش دەڵێن چەک فرێ بدەن، ئەگەر هاوسەنگی بەرژەوەندییە سیاسییەکان لە پڕ گۆڕا ئیتر نە شاخ، و نە بڕنەو،  ئامێزت بۆ ناکەنەوە. با بێ وەفا نەبین.

بەڵام، ئێمە لە کوێی ئەم ئاژاوەداین؟ تائێستا تۆپێکی شەڕمان دروست نەکردووە، تا ئێستا، ئاستی مێژوومان تێنەپەراندووە، ئاستی تۆپەکەی وەستا رەجەبی پاشا کۆرەی رەواندزێ. 

ئیرادەیەکی ناوخۆ لە ئارادا نییە هێزێکی نیشتمانی کۆبکاتەوە، خاوەنی نزیکەی شەش ملیۆن و نیو دانیشتوانین بەڵام سوودمان لەم سەرمایەوە وەک خۆی وەرنەگرتووە، پەتایەک وەک کرم ناوەخنمان دەخوات، و ئاگاداری دەرەوە نین، رق و بوغزێکی خۆرسکی سەرەتایی گەمارۆی داوین، کەس لەگەڵ کەس دانوی ناکوڵێت، بە پۆستەکانی خۆمان خەنی بووین، وا دەزانیین ئاوا بۆمان دەچێتە سەر، بە دژە پارە و دژە وزە و دژە  چەک، گەمارۆ دراوین و ئاگامان لە موئامەرە سیاسییەکانی دەرەوە نییە.

کێ کار بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئافات و رەشەبا و بێ دەرامەتی دەکات ئەو کۆتا براوەیە، کێ سەرمایەی ئەلتەرناتیف و تەنانەت پرۆژەی کشتوکاڵ و پیشەسازی و ژێر خانەکانی کۆمەڵکە پەرە پێدەدات ئەو نەمرە، چیینییەکان هەمیشە لە یادییانە کێ لە برسێتی وقاتوقڕی ساڵی ١٩٤٨ قوتاریان کردن.